Gerton Govers (51) was tot voor kort docent Engels, tot een doktersbezoek zijn leven op z’n kop zette. Hij blijkt een zeldzame, ongeneeslijke vorm van kanker te hebben. Zijn vrouw Linda Oerlemans (fractievoorzitter van ONS Tilburg) en hun vier kinderen zijn nu op verschillende manieren zijn grote steun. Want, zoals ook bij Gerton en Linda het geval is; achter elke man staat een sterke vrouw. Een gesprek over ziekte, emotionele steun, maar ook emancipatie en feminisme.
Datum: 8-3-2024
Waar de Tilburger tot vorig jaar nog vier dagen in de week aan het werk was, bestaat Gertons leven nu voor een groot deel uit ziekenhuisbezoeken. “Linda is er altijd bij. We gaan telkens met zijn tweeën naar het ziekenhuis. Ik heb kanker, het is uitgezaaid. Het is in principe niet te genezen. Nu is het dus een kwestie van zo lang mogelijk rekken.”
Doktoren bekijken zijn situatie nauwlettend. Niet gemakkelijk, want het is een vrij zeldzame variant die Gerton getroffen heeft. En de ziekte groeit nog altijd. “Traag, gelukkig. Maar als ik er dadelijk te veel onder ga lijden, beginnen we met chemotherapie. Het moeilijke is wel dat er weinig onderzoek is gedaan naar deze vorm van kanker. De doktors zijn niet heel bekend ermee. Mentaal is het enorm zwaar. Normaal gesproken ga je naar een dokter en krijg je een plan om beter te worden. Dat plan is er nu niet; de behandeling is gericht op zo lang mogelijk in leven blijven. Wat betreft chemo ligt de bal ook volledig bij mij. Zodra ik het niet meer trek, beginnen we.”
Lijden
Dat dit nieuws bij Gerton en zijn gezin insloeg als een bom, moge duidelijk zijn. “Ik probeer mijn levensvreugde niet uit me te laten zuigen door de pijn die ik heb. Pijn is pijn, natuurlijk. Lijden is wat anders, dat kun je in je hoofd groter of kleiner maken. Meestal lukt het redelijk goed om door te blijven gaan, soms gaat het gewoon wat minder. Gelukkig heb ik een enorm positieve vrouw en heel lieve kinderen die het een stuk makkelijker maken om niet voor dat enorme lijden te kiezen. Ik wil het laatste stuk niet in zwaarte leven.”
Het niet te zwaar maken gaat Gerton de laatste tijd steeds beter af. Zijn gezin is een grote steun daarin. “Wanneer ik er even doorheen zit, vind ik troost bij Linda. Op een gegeven moment gaan we dan samen weer verder. Ik doe het ook voor onze kinderen, ik wil ze zo lang mogelijk meemaken en zien opgroeien. Ik wil een vader voor ze zijn. Ze krijgen wel meer mee dan we denken soms. Ze hebben het erover, benoemen ook dat ze niet willen dat ik overlijd. Ik vind het goed dat ze dat kunnen zeggen. Ze hadden ook makkelijk niks kunnen zeggen, om in een hoekje te gaan wegkwijnen. Dat is een coping mechanism zoals ik het zelf voorheen ook aanpakte. Linda heeft mij daarmee geholpen, om dat stilzwijgen te doorbreken en dingen te benoemen. Dat deed ik eerst helemaal niet zo.” Een hardnekkig stereotype over mannen is namelijk dat ze niet praten over hun gevoelens, maar sterk moeten zijn.
Traditionele rolverdeling van mannen en vrouwen
Over coping mechanisms gesproken: Gerton ziet die ook terug in de zoektocht naar wat mannelijkheid is. “De onzekerheid van mannen over hun mannelijkheid, zorgt ervoor dat ze verkeerde keuzes maken en zich alleen maar meer vervreemden van de vrouw. Daarom is iemand als Andrew Tate ook zo populair, die speelt in op die onzekerheid. Voor mij zit mannelijkheid juist in toenadering zoeken en het samen doen. Je kan prima op zoek gaan naar wat je mannelijk maakt, maar je erin verliezen neemt je eigen onzekerheid niet weg.”
Die onzekerheid zien we volgens hem terug in de traditionele man-vrouwverdeling. “Al voordat ik ziek werd, nam ik een dag in de week vrij van werk. Mannen vinden dat nog steeds raar. Als ik hoorde hoe het bij andere mannen met kleine kinderen ging als hun kind ‘s nachts aan het huilen was, dan stond bij hen altijd de moeder op. Linda en ik hebben dat vanaf het begin echt samen gedaan. Ik was daar niet zo bewust mee bezig, maar wat ik ervan hoorde is dat echt een uitzondering. Voor mij is het vanzelfsprekend. Je doet het toch samen? Ik vond het alleen maar mooi dat ik de kans had om mee te helpen met het opvoeden van mijn kinderen. Dat geconditioneerde, traditionele beeld, waarin vader werkt en moeder opvoedt, is niet meer van deze tijd.”
‘Mannen zijn bang dat feminisme hun mannelijkheid ondermijnt’
Gerton heeft er vertrouwen in dat die traditionele man-vrouwverdeling op den duur verdwijnt. “Maar er is een – voornamelijk ouder – deel van de mensheid wat zich nog verzet. Ik heb er vertrouwen in dat we de goede kant op gaan, al zal het proces nog een paar decennia duren. We denken dat we allemaal een boel stappen vooruit doen, maar we doen er ook veel terug. Of, beter gezegd: niet iedereen stapt mee.”
Bewustwording
De belangrijkste voorwaarde voor vooruitgang volgens Gerton? Taal en framing. Die twee factoren drukken namelijk zwaar door in hoe we de man-vrouwverhouding zien. “Stoere aspecten zijn mannelijk, zachtere eigenschappen zijn vrouwelijk. Als mens heb je heel erg nood aan zulke hokjes om je aan vast te houden. Taal is enorm belangrijk in deze discussie. Over het woord ‘feminisme’ hebben veel mensen een heel heftige mening, positief of negatief. Voor mij betekent feminisme: gezamenlijk optrekken voor gelijkwaardigheid. Een man heeft daar net zoveel baat bij als een vrouw. Je verdeelt samen de lasten en plukt er samen de vruchten van; ideaal.”
“Feminisme heeft bij mij gezorgd voor een hoop bewustwording. Ik heb me gerealiseerd dat ik er nog lang niet ben en ik open moet blijven staan voor nieuwe ideeën. Ik weet niet eens of ik ooit op het punt kom dat ik de ideale strijder ben. Maar dat lijkt me juist de kern; niet denken dat je de ultieme feminist bent, maar streven naar feministische waarden.”
Maar als mannen ook baat kunnen hebben bij feminisme, waarom zetten sommige mannen zich er dan zo tegen af? “Mannen zijn bang dat feminisme hun mannelijkheid ondermijnt en ontneemt. De mannelijke man mag er ook gewoon nog zijn, maar maak er niet van dat je dan beter bent dan de ander. Mannelijkheid of vrouwelijkheid bevinden zich op een spectrum, het zijn geen zwart-witte hokjes. Maar veel mensen vinden duidelijkheid belangrijk. Wel denk ik dat een groot deel van de mensheid doorheeft hoe belangrijk gelijkwaardigheid is. Ik zie feminisme niet als een op zichzelf staand iets, maar als onderdeel van emancipatie voor veel meer gemarginaliseerde groepen. De witte man heeft lang veel van de macht gehad en moet het gaan delen. Dat is niet makkelijk, maar dat was het voor de rest lange tijd ook niet.”
Feminisme
“Feminisme is niet iets willen opleggen, het is het doorbreken van barrières. Als iedereen rustig zou luisteren naar wat feministen willen, zouden ze het daar volledig mee eens zijn. Het frame maakt het moeilijk; mensen horen feminisme en hebben een mening klaar waardoor ze zich afsluiten van wat er gezegd wordt.”
Tot slot nog een stukje advies voor de feminist van nu: “Neem de tijd om uit te leggen wat feminisme voor jou betekent. Als iemand je probeert te framen, loop niet in de val door er in mee te gaan. Aan welles-nietes heeft niemand iets. Hard erin gaan, werkt dus niet. Kill them with kindness. Hoe harder je tegen iemand schreeuwt, hoe harder die persoon zich in zijn eigen denkpatronen vastbijt. Feminisme is een semantische discussie. Voor de een een strijd voor gelijkwaardigheid, voor de ander is het alsof de mannen worden onderdrukt. Feminisme is geen strijd tegen elkaar, maar een gezamenlijke strijd.”
Tekst: Bas van Gestel
Foto’s: Dennis van Roozendaal